In het kader van het Europese project “Symbiose” hebben de partners 62 deelnemers bijeengebracht (coöperaties, voederfabrikanten, molenaars, landbouwers, technische adviseurs, onderzoekers, enz.) om de agronomische en economische mogelijkheden van veldbonen te bespreken om in Europa tot een grotere autonomie op het gebied van eiwitten te komen.
Veldbonen zijn zowel een historisch als een innovatief gewas in de biologische landbouw. Het komt voor in de vruchtwisseling van biologische bedrijven, met name op akkerbouwbedrijven zonder vee. Ook al is de onkruidbestrijding soms complex, het is interessant in mengteelt met verschillende granen (tarwe, spelt, triticale, enz.). Wat de afzetmogelijkheden betreft, beperkt de aanwezigheid van antinutritionele bestanddelen het aandeel dat in het rantsoen van de dieren kan worden opgenomen. Sommige experimenten hebben het echter mogelijk gemaakt sommige van deze belemmeringen weg te nemen. Meer recentelijk kregen veldbonen opnieuw belangstelling voor het gebruik in menselijke voeding, afhankelijk van de keuze van een geschikt ras. Ondanks de spanningen op de markt en de daling van de prijs van bepaalde producten is de verkoopprijs van veldbonen (betaald aan de producent) dit jaar verbeterd.
Met alle deelnemers werden vier uitdagingen behandeld.
1 – Optimalisatie van de teelt van veldbonen in mengteelten
Het project heeft 8 technische fiches opgesteld met de belangrijkste peulvruchten en een beslissingsondersteunend instrument om te helpen bij de keuze van gewascombinaties op basis van de afzetmarkt.
2 – Veldbonen: welke toekomst voor menselijke voeding?
De afgelopen jaren is uit verschillende initiatieven gebleken dat veldbonen interessant zijn voor de menselijke voeding (FÉV’INNOV-project). De marktdeelnemers in de regio zetten zich hiervoor in, met name de coöperatie Agora. Momenteel wordt in de regio één ras (Tiffany) voor deze markt gebruikt. De aandachtspunten zijn :
* Het selecteren en vermeerderen van aangepaste rassen die de productiviteit waarborgen door de variabiliteit van de opbrengst te verminderen via winterrassen met een laag gehalte aan vicine/convicine.
* Bewerken van de korrel (pellen/inweken waardoor ook de bitterheid wordt verminderd)
* Werken aan de productiekosten door de kosten in verband met de beheersing van de snuitkevers te integreren (koude opslag/vacuümverpakking). Met een prijs van bijna 600 euro/ton wordt deze productie aantrekkelijk voor landbouwers.
3 – Vermindering van antinutritionele factoren (ANF) om het gebruik van veldbonen in diervoeder te bevorderen.
Verschillende behandelingen maken het mogelijk het gebruik van veldbonen te optimaliseren. Dit geldt met name voor rantsoenen van eenmagigen door:
*) Pellen om het AFN-gehalte te verlagen en het eiwitgehalte te verhogen
*) Pletten om de verteerbaarheid te verbeteren
*) Toasten, op de juiste wijze uitgevoerd, verhoogt de concentratie van verteerbare eiwitten
Er moet een selectieprogramma worden opgesteld om het AFN-gehalte te verminderen.
4- Optimalisatie van de oogst door sortering op het landbouwbedrijf
Deze optimalisatie begint met oogstbeheer en maaidorserafstelling. De projectpartners bieden hiervoor opleidingen aan. Vervolgens gaat het om het onder de knie krijgen van de sorteringsschema’s: er loopt een project voor een beslissingsondersteunend instrument voor landbouwers waarmee zij hun mengsels kunnen kiezen op basis van de op het bedrijf beschikbare/aanwezige sorteerwerktuigen en de beoogde afzetmogelijkheden.